IT Strategie ontwikkeling, Business & IT Alignment

Elke (IT-)leidinggevende heeft behoefte aan een strategisch plan. Een strategisch plan is een samenvatting van activiteiten die de leidinggevende in een bepaalde periode wenst of moet behalen. Je kunt het strategische plan zien als een verzameling van projecten en activiteiten die de leidinggevende in een jaar wil uitvoeren. Projecten ter verbetering van bestaande processen, zowel binnen als buiten de eigen IT organisatie en natuurlijk projecten die een bepaald innovatief karakter in zich hebben. Zoals de vervanging van on-premise services door services die uit de cloud worden gehaald. Of het leveren en ondersteunen van software ter ondersteuning van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Maar hoe komt nou zo’n strategisch plan tot stand?

Ik heb daarvoor een model of methode ontwikkelt die ik al enkele jaren succesvol toepas. Zowel bij klanten die een IT afdeling hebben als bij IT bedrijven die beheerdiensten leveren. Het is beproefd en heeft al vele malen tot successen geleid. In dit eerste artikel schets ik de roadmap die ik toepas. Deze roadmap kun je behalve voor een IT strategie ook voor een algemene bedrijfs- of afdelingsstrategie gebruiken. De eerste stappen uit de roadmap omvatten het definieren van de missie waarden en visie van ons bedrijf of de afdeling waarvoor we werken.
De theorie achter mijn aanpak is afkomstig van het bekende management duo Kaplan& Nortan.

Roadmap

De roadmap beschrijft een aantal stappen die je eerst moet doen voordat je met het schrijven van een strategisch plan kunt beginnen. Je moet immers input hebben waarop het strategisch plan wordt gefundeerd.

Hiernaast zie je het plaatje dat de totale roadmap weerspiegelt. We werken van boven naar beneden.

Zoals je ziet begint de roadmap dus met het definiëren van de missie. Zoals ik al zei, kan deze methode ook gebruikt worden voor een algemene bedrijfsstrategie of een afdelingsstrategie. In veel gevallen zal de afdelingsmissie dus afgeleid zijn van de bedrijfsmissie maar het kan voorkomen dat er een eigen (afdelings-) identiteit aan de missie wordt gegeven.

Wat is een missie?

De missie is een beknopte, intern gerichte verklaring van de reden waarom de organisatie (of afdeling) bestaat, het primaire doel waarop de activiteiten zijn gericht en de waarden die als richtlijn fungeren voor de werkzaamheden van de werknemers. Het beschrijft daarnaast hoe de concurrentie wordt aangegaan en hoe aan klanten waarde wordt geboden.

De missie is dus een interne boodschap voor het eigen personeel en kent een tijdloos karakter. Je wil je het nu bereiken, maar het kan ook nog levensvatbaar zijn over 5 of 10 jaar.

Zonder een missie is er geen reden om te werken! In veel gevallen heeft een bedrijf een mission statement. Zoek maar eens naar de mission statement van bedrijven als Microsoft, Google of IBM en je weet meteen wat het bedrijf (en dus het personeel) wil bereiken. Het aardige van een missie is dat het de juiste type medewerkers aantrekt en inspireert. Een medewerker wil zichzelf namelijk herkennen in de drijfveer van het bedrijf of de afdeling.

De eerste stap richting een strategisch plan is dus te beschrijven wat de missie is van jouw IT organisatie. Je kunt dit doen door antwoord te geven op de volgende vragen:

  1. Wat is de missie van jouw bedrijf?
  2. Waar willen we naar toe?
  3. Wat zouden we dan willen bereiken?

De waarden

Een onderdeel van het proces tot vaststelling van missie (en visie), zijn de waarden. Waarden zijn de achterliggende idealen en motieven voor de concrete normen die we in het bedrijf hanteren. Bij waarden moeten we denken aan zaken als gerechtigheid, liefde, vrijheid en gelijkheid. Het zijn ook de grootheden die met de normen bereikt willen worden. Er zijn normen en regels om idealen (waarden) te bereiken. Eigenlijk geeft het de cultuur van het bedrijf weer. Denk nou niet meteen dat dit een behoorlijk ‘Balkenende’ gehalte heeft. Ook hier geldt dat je medewerkers trekt die geloven in de normen en waarden die het bedrijf wil uitdragen.

En dat brengt ons dan op een verdeling of toespitsing van waarden en normen op vier verschillende ‘participanten’:

  1. Aandeelhouders
  2. Klanten
  3. Directie, management en medewerkers
  4. De maatschappij/samenleving

De missie vertelt ons dus HOE we de missie willen bereiken.

De tweede stap richting ons strategieplan is het verduidelijken van onze waarden (en normen) door de volgende vragen te beantwoorden:

  1. Wat hebben we er voor over?
  2. Hoe gedragen we ons?
  3. Wat kunnen medewerkers van ons verwachten?
  4. Wat kunnen klanten van ons verwachten?
  5. Welke bijdrage leveren wij met ons bedrijf aan de maatschappij?

De visie

Er is vaak verwarring (en helaas ook overeenkomst) tussen missie en visie. Bedrijven die deze begrippen over één kam scheren begrijpen er volgens mij niets van en zullen nooit zeer succesvol kunnen zijn.

De visie is namelijk een beknopte, extern gerichte verklaring met de doelstellingen van de organisatie op middellange tot lange termijn (3-10 jaar) zoals deze door de wereld (klant) moet worden gezien. Daar waar de missie vooral bedoeld was als interne verklaring voor het personeel is de visie dus veel meer een marketing instrument om klanten naar ons toe te halen. De missie bepaald de cultuur van het bedrijf en deze zal over het algemeen weinig veranderen. De visie zal echter telkens aangepast moeten worden aan de veranderingen en inzicht van de markt, de maatschappij, klanten, techniek e.d. Wat we vandaag zien kan er over 3 jaar heel anders uitzien. Denk maar eens aan de gevolgen van Sociale Media voor de marketing van bedrijven. Sociale Media werd mogelijk door technologie en zorgt er nu voor dat bedrijven een heel andere visie hebben op marketing en productontwikkeling.

Wat is dan een visie? Een visie moet helder zijn en een beeld schetsen van een gewenst resultaat. En visie geeft concreet richting aan de activiteiten die we gaan uitvoeren als onderdeel van onze strategie. Het richt de gedachten op één doel en wekt beweging op.

Voor een visie heb je dus verbeeldingskracht nodig, het verbinden van de visie aan medewerkers en klanten, eerlijkheid, het maken van keuzes en actie. Een visie bestaat dus uit het kerndoel of het waarom, en –belangrijk- de kerntaak ofwel de essentie van onze activiteiten of business. Het beantwoord de vraag: hoe gaat de organisatie het doel behalen? Maar ook: Hoe ga jij dit behalen?

Een visie is overigens niet het doel, plan of proces zelf. Daarvoor hanteren we het onderdeel Strategie en dat behandel ik in het volgende artikel.

Om dit artikel over missie, waarden en visie af te sluiten, geef ik een voorbeeld van Microsoft:

  • Mission
    • Microsoft strives to understand, value, and incorporate the differences each employee brings to the company so that we can build the greatest multicultural workplace in the technology industry and reflect the growing diversity and inclusion of our communities and the global marketplace.
  • Values
    • Thinking and acting globally. Microsoft employs a multicultural workforce that generates innovative decision-making for diverse customers and partners.
    • Innovating. Innovation helps lower the costs of technology.
    • Showing leadership. Microsoft shows leadership by supporting the communities in which we work and live.
  • Vision
    • To establish Microsoft as a global leader in diversity and inclusion by driving global executive leadership, engagement, and accountability and by increasing workforce diversity at all levels, building value and commitment for work-life balance, and building capabilities for people and organizations.

Lees verder naar het tweede artikel: Hoe ontwikkel je een IT strategie, deel 2 – de bedrijfsstrategie, strategiekaarten en kritische succes factoren.


Ik geef deze informatie al vele jaren vrij weg in de hoop dat je er iets aan hebt om jouw eigen bedrijf of instelling verder te helpen met de ontwikkeling van een IT Strategie. Mocht je de stukken die je gelezen hebt waardevol vinden en je wilt mij hiervoor financieel ondersteunen? Graag! Met een kleine donatie van € 5,- motiveer je mij om meer te ontwikkelen en vrij te geven op het gebied van IT Strategie ontwikkeling.

Wil je zelf aan de slag gaan met een nieuwe ICT Strategie en mij niet als ‘dure’ consultant inhuren ;-), dan bied ik je de mogelijkheid om een Word template te downloaden dat je kunt gebruiken om je eigen IT Strategie te ontwikkelen. Met ruim 30 pagina’s tekst vol met voorbeelden is dit dé start van jouw IT Strategie.  De template kost eenmalig € 95,00.

In het menu hieronder kun je kiezen voor een donatie of voor het downloaden van het template.

8 thoughts on “Hoe ontwikkel je een IT strategie, deel 1 – de missie, waarden en de visie”
  1. Op deze moment ik ben ecgt bezig met een thuisstudie opleiding t.b.v. IT projectmanagement dat is de rede die ik ben echt bezig
    op verschillende site informatie te zoeken echt heel goeie site perfect:

  2. beste meneer Halewijn,

    toevallig kwam ik uw blog tegen en begon te lezen….echter, meneer Halewijn, uw blogs gelezen hebbend moet ik niet anders constateren dat u te weinig kennis hebt van strategie en de vertaling naar IT. U haalt een aantal zaken zodanig door elkaar, en gaat zodanig kort door de bocht met o.a uw verhaal over stakeholders, dat dit door een professional als ik niet serieus genomen kan worden.
    Ik zie nergens een wetenschappelijke onderbouwing voor uw aannames.

    Dit dus:
    1. Elke (IT-)leidinggevende heeft behoefte aan een strategisch plan
    Kent u het verschil niet tussen strategie en tactiek? Niet iedere leidinggevende is strategisch bezig!!!!!!!!!!
    2. De missie is dus een interne boodschap voor het eigen personeel en kent een tijdloos karakter.
    Hoe fout kun je zijn. Keep on dreaming.

    Zo lust ik er nog wel meer. gewoon bagger.
    Ik begrijp niet dat uw cliënten dit goed vinden….

    1. Geachte mijnheer Bult,
      Allereerst bedankt dat u de moeite neemt om commentaar te leveren op mijn artikelen. Het stelt mij dan ook in staat te reageren op uw opmerkingen.
      Mijn doelgroep is het MKB in Nederland. Over het algemeen bedrijven die geen CIO hebben, maar slechts een IT Manager met een kleine staf en IT altijd als kostenpost hebben gezien. De opdrachten die ik in zo’n 20 jaar voor hen heb uitgevoerd zijn volgens mijn opdrachtgevers zonder uitzondering zeer succesvol geweest. Zij verwachten juist geen academische aanpak maar een pragmatische aanpak gericht op het snel behalen van resultaat. En dat is waar ik voor sta.
      Dat u in mijn artikelen een wetenschappelijke onderbouwing mist, klopt dus volledig. Overigens baseer ik mij op algemeen aanvaarde literatuur, bekende modellen en eigen ervaring, laten we zeggen empirisch bepaald. Dat is toch ook een vorm die je in de wetenschap tegenkomt? Bedrijven die echte academici zoeken, moeten niet bij mij zijn maar vooral zakendoen met de KPMG’s, Nolan & Norton’s of met u.

      Harold Halewijn

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.