Ik las tijdens de herfstvakantie twee spannende thrillers van Henning Mankell, genaamd Tea-Bag. Het ene boek is geschreven in 2003 en gaat over vluchtelingen die vanuit Afrika, Rusland en het Midden-Oosten naar Europa vluchten. Het is een aardig boek en je leest het snel uit. Mankell, recentelijk overleden, trekt zich het lot aan van vluchtelingen. Hij schrijft in zijn boek o.a. over de ontberingen die vluchtelingen tijdens hun reis meemaken. Over de criminele mensensmokkelaars die vrouwen misbruiken en geholpen door corruptie hun ‘handelswaar’ kunnen vervoeren. In een ander boek, uit de serie van inspecteur Kurt Wallander, ‘De Blinde Muur’ uit 1998, staan een aantal stukken tekst die treffend het verhaal plaatsen in onze hedendaagse tijd. Het boek gaat over een aantal individuen die de financiële wereld van banken en beurzen onderuit willen halen. Het boek eindigt met een passage waarin de hoofdpersoon, inspecteur Kurt Wallander twee constateringen doet ten aanzien vd maatschappij waarin wij leven.De eerste constatering is die van een samenleving waarin steeds grotere scheuren zichtbaar worden. Oude worden groter en nieuwe ontstaan. Schuttingen om steeds kleiner wordende groepen mensen die het goed hebben. En Hoge muren die worden opgetrokken tegen randfiguren die in de kou staan zoals daklozen, verslaafden, werkelozen en vluchtelingen.
De tweede constatering noemt hij de ‘revolutie van de kwetsbaarheid’ waarbij steeds krachtigere maar tegelijkertijd steeds zwakkere elektronische knooppunten de samenleving regelen. De efficiency neemt toe maar we betalen een prijs voor de kwetsbaarheid in de vorm van sabotage en terreur. Hij doelt hiermee op de financiële wereld van banken en beurzen.
Geschreven in 1998 zijn het nu teksten die schrijnend aangeven hoe het er vandaag voor staat. De wereld staat in brand en een deel van onze tweede kamer gelooft dat bommen op Syrië helpt om de rust te herstellen. Dat is niet gelukt in Afghanistan. Het is niet gelukt in Irak. Het is niet gelukt in Libië. En het lukt in vele andere landen niet.
Afgelopen weekend hadden wij een Syrische familie een dagje te logeren. Zij zijn bijna 2 jaar geleden gevlucht uit Raqqa (hoofdstad van IS) en hebben zich al redelijk weten aan te passen aan de cultuur en afspraken in Nederland. De kinderen spreken zelfs bijna perfect Nederlands. De vader van het gezin vertelde krachtig hoe hij de omstandigheden nu ziet.
‘We hadden gratis zorg. We kregen gratis drinkwater en de kinderen kregen gratis onderwijs. Brandstof voor auto’s en verwarming kostte bijna niets. Eten en drinken was in overvloed en iedereen had werk. Je mocht er alleen niets over zeggen…… Dat zijn we nu allemaal kwijt en we kunnen nog steeds niets zeggen. En de vraag is ook of we ooit weer iets te zeggen zullen hebben. Je weet wat je hebt, je weet niet wat je krijgt”. De scheur in hun samenleving is nu onherstelbaar groot geworden en het Westen bereid zich voor op het bouwen van schuttingen en muren.
De revolutie van de kwetsbaarheid wordt met dat voorgenomen bombarderen versterkt. Onze honger naar olie vraagt om stabiele regimes in de olieproducerende landen. Dictators ontnemen de vrijheid van meningsuiting maar geven de bevolking een tevreden leven. Saudi Arabië, Venezuela, Qatar, Rusland, Iran, Egypte en al die andere olieproducerende landen zijn allemaal voorzien van (deels door het westen ondersteunde) dictators. De bevolking mort wel eens maar accepteert de omstandigheden. Alleen in uitzonderlijke gevallen weet de bevolking van binnenuit een eerste vorm van democratie te krijgen (Tunesië, Marokko). Lees vooral ook eens het boek ‘het zijn net mensen’ van verslaggever Joris Luyendijk. Dat geeft je een uitstekend inzicht in het leven van de mensen in het Midden-Oosten.
Die honger naar olie is wat mij betreft gelijkgesteld aan die elektronische knooppunten waarin banken en beurzen opereren. Het regelt onze samenleving. Het zorgt er voor dat een steeds kleiner wordende groep mensen het steeds beter krijgt en een steeds groter wordende groep wordt achtergesteld zodat die teruggrijpt op sabotage en terreur. De Syrische vader sloot zijn verklaring af met: “de volgende tachtigjarige oorlog is 10 jaar geleden begonnen en jullie en wij zitten er midden in”.