Laten we eerst eens benoemen wat de definitie van strategie is. Volgens Wikipedia is strategie het volgende:

Een strategie is een bepaling van en keuze uit alternatieven op hoofdlijnen. Strategische beslissingen lopen over een langere periode en vormen daarmee het centrale uitgangspunt voor deelbeslissingen die op kortere termijn genomen moeten worden. Een gangbare horizon voor strategische beslissingen in het bedrijfsleven ligt tussen de vijf en tien jaar.

Ik heb deze omschrijving voor het bedrijfsleven uitgebreid met de toevoeging dat een strategie voortkomt uit een missie en een visie en vooral beschrijft hoe deze missie en visie bereikt kunnen worden.

Een strategie is dus richtinggevend maar zeker niet concreet genoeg en meetbaar te maken. Een strategie kan daartoe worden uitgewerkt in een zogenaamde strategiekaart met prestatie indicatoren (ook wel balanced scorecards genoemd).

In het midden en kleinbedrijf komt het maar al te vaak voor dat bedrijven geen IT strategie hebben en IT dus eigenlijk doelloos en misschien zelfs stuurloos functioneert. Ik heb me regelmatig verbaasd over de redenen die een IT manager dan aandraagt voor het ontbreken van een IT strategie;

1. Mijn bedrijf heeft geen strategie dus ik kan ook geen IT strategie maken
2. Ik hoef de bedrijfsstrategie niet te weten want ik maak zelf wel een IT strategie
3. Ik heb helemaal geen IT strategie nodig.

Waarom heb je wel een IT strategie nodig?

Dat kan heel goed blijken uit onderstaande schets.

Uit deze schets blijkt dat een IT strategie tot gevolg heeft dat er uitgangspunten geformuleerd kunnen worden voor een IT architectuur, dat activiteiten projectmatig gestart kunnen worden zodat doelstellingen (de strategie) behaald kunnen worden en er een IT operatie mogelijk is die aansluit bij de wensen en eisen van de IT gebruikers.

Ook kun je in dit schema zien dat er input nodig is om de IT strategie te kunnen maken. Vanzelfsprekend is de algemene bedrijfsstrategie nodig en daarnaast de afgeleide businessunit strategie voor zover die afwijkt van de algemene strategie. Tot slot moet je rekening houden met dingen die je nog niet weet. Bijvoorbeeld overnames of een ramp…

Als we de drie uitspraken van hiervoor eens nader bekijken en aanvechten, kun je de volgende acties ondernemen.

Mijn bedrijf heeft geen strategie dus ik kan ook geen IT strategie maken

Elk bedrijf heeft een strategie! Misschien is hij niet duidelijk of wordt hij slecht gecommuniceerd maar elk bedrijf werkt of overleeft volgens een bepaalde strategie. Volgens erkende strategen zoals Michael Porter zijn er drie type strategieën.

1. De strategie van de lage kosten
2. De strategie van productleiderschap
3. De strategie van de complete klantoplossing

Onderzoeksbureau Gartner en andere IT organisaties gebruiken de termen Operational Excellence, Product Leadership en Customer Intimicy. Maar hoe je het ook went of keert, elke bedrijf zit met zijn eigen strategie in één van deze drie. En daarbij kunnen er natuurlijk ook eigenschappen van andere strategieën mogelijk zijn.

Als je dus goed nadenkt over je eigen bedrijf en de wijze waarop het zich in de markt begeeft, kun je op basis van de drie bovenstaande strategieën een keuze maken. Maar uiteraard is het veel beter om samen met de bestuurders van je bedrijf om tafel te gaan zitten en te bespreken wat de bedrijfsstrategie is voor de komende jaren.

Ik hoef de bedrijfsstrategie niet te weten want ik maak zelf wel een IT strategie

Onzin! Als je IT bedrijft zonder te letten op de bedrijfsstrategie zul je gedwongen worden te werken volgens de strategie van de lage kosten. Dat betekent dat je als IT Manager jaarlijks zult moeten bezuinigen op mensen en middelen terwijl de processen die je moet ondersteunen hetzelfde zullen blijven, of zelfs zullen toenemen! Dat zal uiteindelijk leiden tot een onhoudbare IT omgeving en wie zal daarvoor als schuldige worden aangewezen?

Ik heb helemaal geen IT strategie nodig.

Tja, wat moeten we nu hier nog op antwoorden? Dan zul je ook geen projecten hoeven uitvoeren of laat je alles toe in je IT omgeving want je hebt geen architectuur die richtlijnen kent.

Wat heb je nodig om een IT strategie op te stellen?

Het belangrijkste dat je nodig hebt is focus. Daarnaast heb je tijd nodig om met de leiders van het bedrijf te gaan zitten om de bedrijfsstrategie duidelijk te maken. Door de belangrijkste punten te noteren waar zij wakker van liggen en die zij belangrijk vinden voor de ontwikkeling van het bedrijf in de komende 3 tot 5 jaar, verkrijg je de basis voor een IT strategie.

Als het bedrijf bijvoorbeeld van plan is om te groeien door meer klanten aan te trekken, kan de IT afdeling zich afvragen hoe zij kan helpen met het bouwen van IT oplossingen om die doelstelling te verwezenlijken.

Het is dus niet zo moeilijk om de strategische doelstellingen te vertalen naar een IT strategie. Lastiger wordt het als de IT strategie omgezet moet worden in strategische plannen waarin wordt uiteengezet hoe, wanneer en door wie de doelstellingen gerealiseerd moeten gaan worden. Ook het uitwerken van de IT strategie in een IT architectuur is een omvangrijke gecompliceerde klus die wel noodzakelijk is om telkens te kunnen toetsen of nieuwe ontwikkelingen passen binnen die architectuur.

Lees meer over de aanpak voor het vormen van een IT Strategie in het artikel:

Hoe ontwikkel je een IT strategie, deel 1 – de missie, waarden en de visie